کلینیک اورولوژی و ناباروری یوروطب

شماره تماس : ۸۸۵۶۳۲۴۲-۰۲۱

واریکوسل چیست؟

واریکوسل و حالت معمولی بیضه

بیماری واریکوسل یا همان واریس بیضه که شباهت زیادی به واریس های پا دارد یکی از بیماری های شایع مردان است اما بر خلاف رگ های واریسی پا این بیماری  در برخی آقایان ( 15% از مردان بزرگسال و 20% از نوجوانان ) که معمولا بین سنین 15 تا 25 سال هستند به وجود می آید.

فهرست مطالب

واریکوسل ها بنا به شدت آنها درجات مختلفی دارد که شامل گرید 1؛2 و 3 میشود و اگر این بیماری در مراحل اولیه درمان نشود و به  گرید 2 یا 3 برسد میتواند باعث ایجاد مشکلات شدید از جمله ناباروری شود؛که برای رفع این مشکل بیماران اغلب مجبور به جراحی های ترمیمی میشوند.

در واقع زمانی که  دریچه یا رگ هایی که جریان خون رسانی به بیضه را بر عهده دارند  دچار نقص در عملکرد خود میشوند واریکوسل به وجود می آید.هنگامی که جریان خون رسانی (ورود و خروج خون) به درستی صورت نگیرد میزان خون باقی مانده در بیضه افزایش یافته و باعث بزرگ شدن یا گشاد شدن رگ ها میشود که این امر سبب افزایش دمای کیسه  بیضه و کاهش سرعت اسپرم شود

انواع درجات واریکوسل

ارزیابی اولیه این بیماری بر اساس معاینه میباشد و طبق معاینات متخصص اورولوژی نوع واریکوسلی که فرد به آن مبتلا است مشخص میشود:

واریکوسل گرید 1

در صورتی که واریس بیضه با چشم یا معاینه دیده نشود و تنها از طریق سونوگرافی قابل ارزیابی باشد گرید 1 یا  واریکوسل خفیف به آن اطلاق میشود.

واریکوسل گرید ۱ غالبا در طرف چپ رخ می دهد و در ۹۰ درصد موارد بیضه چپ را درگیر می کند و در ۲ درصد موارد سمت راست و در حدود ۸ درصد موارد در هر دو بیضه رخ می دهد. لذا واریکوسل گرید ۱ در بیضه چپ به مراتب شایع تر از راست می باشد

واریکوسل گرید 2

در صورتی که در معاینه اولیه واریس با چشم دیده نشود متخصص اورولوژی مانوور هایی که باعث افزایش  فشار داخل شکم شود را از بیمار میخواهد وسپس بیضه ها را معاینه میکند. معمولا واریکوسل گرید2 با لمس بیضه قابل تشخیص است 

این عارضه هیچ گونه علائم خاصی به همراه ندارد و به ندرت درد ایجاد می نماید و ممکن است که در طول روز با انجام برخی از فعالیت ها بدتر نیز شود. اما در صورت دراز کشیدن و خوابیدن به پشت درد کاهش پیدا می کند. امکان دارد در طول زمان این پروسه بزرگ تر و برجسته تراز قبل شود

واریکوسل گرید 3

شدیدترین نوع واریکوسل ؛ گرید 3 آن است که هنگام معاینه اولیه توسط متخصص اورولوژی به راحتی با چشم دیده میشود چرا که رگ های وریدی در گرید 3 قابل مشاهده هستند بر اساس مشاهدات  ومعاینات انجام شده واریکوسل شدید میتواند بر روی سایز بیضه ها تاثیر بگذارد وباعث آتروفی بیضه شود به این صورت که در برخی از بیماران مبتلا به واریکوسل شدید سایز بیضه سمت چپ کوچک تر از بیضه سمت راست میشود.

همچنین بیمار از درد شدید بیضه رنج میبرد و همچنین ارتباط قوی بین واریکوسل و ناباروری وجود دارد. بسیاری از متخصصین بر این باورند که ایجاد  ناباروری توسط واریکوسل به این علت است که واریکوسل‌های مسدود و متورم باعث افزایش درجه حرارت در بیضه می‌شوند و تولید اسپرم را کاهش می‌دهند.

 

نکته مهم در تشخیص این بیماری که از طریق سونوگرافی وجود دارد این است که سونوگرافی حتما باید رنگی باشد زیرا برگشت خون وریدی که نشان دهنده وجود بیماری میباشد تنها از طریق سونوگرافی رنگی قابل تشخیص میباشد.

حتی در مواردی که فرد قبلا دچار واریکوسل بوده برای تشخیص اینکه مجدد به این بیماری مبتلا شده است یا خیر تنها سونوگرافی رنگی کمک کننده است.

چرا واریکوسل در بیضه سمت چپ شایع تر است؟

بنا به ساختار و آناتومی بدن  احتمال بروز واریکوسل در بیضه چپ بیشتر است چرا که رگ هایی که به بیضه خون رسانی میکنند از کلیه منشا میگیرند بنابراین ایجاد واریکوسل در بیضه سمت چپ شایع تر میباشد.

همچنین در افراد لاغر و قدبلند واریکوسل شایع تر دیده شده به دلیل اینکه خون رسانی به بیضه مسیر طولانی تری را باید سپری کند.

چه افرادی باید جراحی واریکوسل انجام دهند؟

واریس بیضه از آن دسته بیماری هایی ست که درمان های غیر جراحی بر آن موثر  نبوده و میتوان گفت تنها راه درمان آن عمل جراحی میباشد. هدف از جراحی، تغییر مسیر رگ های خونی و بازگشت جریان خون به حالت طبیعی و نرمال می باشد.

با در نظر گرفتن این که واریکوسل در کدام گرید میباشد و همچنین میزان آسیبی که در اثر این بیماری به بیضه های شخص وارد شده است پزشک متخصص اورولوژی ممکن است اقدام به جراحی نماید.

به طور کلی افرادی که مبتلا به واریس بیضه هستند و بیش از یک سال رابطه جنسی منظم و بدون جلوگیری موفق به فرزندآوری نشدند یا دچار کاهش سایز بیضه شده اند و همچنین در مواردی که اختلال در نتایج آزمایش اسپرموگرام مشاهده شده است  نیاز به جراحی واریکوسل وجود دارد.

عوارض عمل واریکوسل

عمل واریس بیضه مانند سایر عمل های جراحی میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد که در زیر به آنها اشاره میکنیم :

  • هیدروسل یا آب آوردن بیضه:

 هنگام عمل جراحی  اگر عروق واریسی بیضه کاملاً توسط جراح کلیه ومجاری ادرار لخت نشود و بافت لنفی آن جدا نگردد و همچنین اگر بعد از عمل جراحی شخص استراحت کافی نداشته باشد، باعث میشود آب دور بیضه جمع ‌شود. به تجمع بیش از حد نرمال آب اطراف بیضه، ، هیدروسل گفته می‌شود که خود نیازمند درمان است.

هیدروسل  با بزرگ شدن بیضه ی عمل شده و احساس سنگینی در آن ایجاد میشود و نیازمند پیگیری‌های درمانی و مراجعه به پزشک است.

  • درد بیضه :

 به علت بسته شدن رگ های بیضه درحین عمل جراحی واریکوسل معمولا درد در بیضه ها ایجاد میشود که این دردها با استراحت برطرف شده و جای نگرانی نیست.

  • کوچک شدن بیضه بعد از عمل جراحی وایکوسل :

یکی از عوارض جراحی ، میتواند کوچک شدن بیضه بعد از عمل ‌باشد. بدلیل قطع شدن شریان بیضه  و به علت عدم خون رسانی بعد از عمل به تدریج بیضه تحت عمل قرار گرفته، کوچک می‌شود.

  • عود مجدد وریکوسل :

یکی از عوارض عمل جراحی برگشت مجدد این بیماریست که البته با روش های جراحی امروزه درصد بازگشت واریکوسل بعد از عمل بسیار پایین میباشد.

واریکوسل و ناباروری

همانطور که قبل تر هم به آن اشاره کردیم یکی از بیماری هایی که میتواند منجر به ناباروری مردان شود بیماری واریکوسل است.

واریس بیضه میتواند باعث کوچک شدن بیضه ها شده و با ایجاد گرما در بیضه ها باعث ناباروری در مردان شود ؛ افزایش دمای بیضه ها بر فعالیت بیضه اثر گذاشته و فعالیت اسپرم را کاهش میدهد و قدرت باروری فرد را از بین میبرد.

البته در اکثر موارد تاثیر واریکوسل بر روی سرعت اسپرم تشخیص داده شده و تاثیر کم تری روی پارامتر های دیگر اسپرم از جمله شکل یا تعداد اسپرم داشته است.

در میان افراد نابارور 40درصد مبتلا به این بیماری دیده شده است ؛اما زوج نابارور باید در نظر داشته باشند که بعد از عمل جراحی واریکوسل ؛ حتما و لزوما بارور نخواهند شد .

پزشک متخصص جراحی اورولوژی ضمن بررسی دقیق آزمایش های بیمار درصد شانس بارور شدن زوج پس از عمل جراحی را به آنها توضیح خواهد داد .

باید این نکته را در نظر داشت که اگر در آزمایش فرد مبتلا به واریس بیضه هیچگونه اسپرمی گزارش نشده باشد، عمل واریکوسلکتومی تاثیر خاصی در روند باروری نخواهد  داشت.

 چنانچه تعداد اسپرم زیر 10 میلیون باشد در این حالت عمل واریکوسلکتومی شانس باروری را 40 درصد افزایش می دهد.

کیفیت اسپرم بعد از عمل واریکوسل

جراحی اصلاح واریکوسل در بازگردانی و احیای باروری مردان از اهمیت فراوانی برخوردار است. پزشکان، انجام فرایند ترمیمی واریکوسل را برای درمان ناباروری مردان توصیه می کنند  که البته  این جراحی در بیشتر بیماران موثر واقع میشود .

همچنین به بیمارانی که معیار های اسپرمی آن ها غیر طبیعی بوده و یا کاهش حجم بیضه در آن ها بروز داده است، همواره انجام عمل واریکوسلکتومی توصیه میشود.

پس از عمل جراحی ، بهبودی کلی در کیفیت اسپرم ها مشاهده خواهد شد که به موارد زیر  میتوان اشاره کرد :

  • افزایش غلظت اسپرم
  • افزایش میزان تحرک اسپرم
  • طبیعی شدن ظاهر اسپرم

درد واریکوسل چگونه است؟

✅ معمولاً درد خفیف و سطحی است که پس از بلوغ شروع می شود (وقتی اولین واریکوسل (گره) ایجاد می شود)
✅ معمولا این درد در سمت بیضه چپ قرار دارد، زیرا ۹۵٪ واریکوسل ها فقط در سمت چپ اتفاق خواهند افتاد
✅ درد واریکوسل معمولاً در مفصل اطراف آن یا و بالای آن میباشد. پوست اسکروت آسیب نمی زند. معمولاً در ناحیه کشاله ران، که نشانه درد فتق است، درد وجود ندارد
✅ درد واریکوسل با فعالیت بدنی (یعنی ورزش، رابطه جنسی)، ایستادن و حتی نشستن بدتر می شود. غالباً فقط در پایان روز وجود دارد
✅ از آنجایی که درد در اثر افزایش فشار وارد بر ناحیه بیشتر می شود، اگر دراز بکشید درد واریکوسل کاملاً برطرف می شود
✅ ممکن است در طول شبانه روز احساس درد کنید، اما هیچگاه صبح بعد از خوابی طولانی در تمام شب احساس درد نخواهید کرد
✅ قرص های ضد درد و مسکن تسکینی برای درد واریکوسل نمیباشد

واریکوسلکتومی

عمل جراحی واریکوسلکتومی یک جراحی سرپایی است که در مراکز درمانی انجام میپذیرد. در طی این عمل واریکوسلکتومی ، دکتر متخصص اورولوژی از طریق شکم بیمار به بیضه‌ها دسترسی پیدا می‌کند و سیاهرگ‌های غیرطبیعی را مهار می‌نماید. به این صورت خون موجود در سیاهرگ‌های غیرطبیعی به سیاهرگ‌های سالم انتقال داده می‌شود. در مورد چگونگی آماده شدن برای این جراحی و نتایج قابل انتظار از آن میتوانید با کلیک به روی ویزیت آنلاین با متخصص واریکوسل کلینیک اورولوژی یوروطب مشورت نمایید