کلینیک اورولوژی و ناباروری یوروطب

شماره تماس : ۸۸۵۶۳۲۴۲-۰۲۱

وازکتومی و زیر‌ و بم‌ آن

یکی از عمل های جراحی که به منظور جلوگیری از بارداری ( ناباروری مردان ) صورت می گیرد، عمل وازکتومی در مردان است. در این مقاله قصد داریم به ارائه توضیحات مفصلی در مورد وازکتومی مردان بپردازیم. در این عمل جراحی، رگ های وازو دفران یا وابران برش داده می شود و انجام این عمل به منظور انسداد لوله های حامل اسپرم از بیضه ها صورت می گیرد.

Vasectomy

فهرست مطالب

هر آنچه که باید در رابطه با جراحی وازکتومی در مردان بدانید!

یکی از عمل های جراحی که به منظور جلوگیری از بارداری صورت می گیرد، عمل وازکتومی در مردان ( بستن لوله مردان ) است. در این مقاله قصد داریم به ارائه توضیحات مفصلی در مورد این جراحی بپردازیم.

در این عمل جراحی، رگ های وازو دفران یا وابران برش داده می شود و انجام این عمل به منظور انسداد لوله های حامل اسپرم از بیضه ها صورت می گیرد. یک رگ وابران برای هر بیضه وجود دارد. در صورت انجام جراحی وازکتومی در یک مرد، باردار کردن یک زن توسط وی امکان پذیر نیست.

ساخت اسپرم ها در دو بیضه صورت می گیرد که محل آنها داخل کیسه بیضه است. ذخیره سازی اسپرم در لوله متصل به هر بیضه به اسم اپیدیدم انجام می شود. در زمان رسیدن یک مرد به انزال، با حرکت اسپرم ها از اپیدیدیم از طریق رگ های وابران، عمل ترکیب مایع منی با اسپرم به منظور تشکیل منی انجام می شود. پس از آن، منی به سمت میزراه و خارج از آلت حرکت خواهد کرد.  

قبل از انجام عمل وازکتومی، منی شامل مایع منی و اسپرم بوده ولی بعد از آن، در منی اسپرمی وجود ندارد. به مرور زمان، میزان اسپرم تولیدی توسط بیضه ها کاهش یافته و بدن وی اقدام به جذب اسپرم های تولیدی می کند.

نحوه انجام عمل وازکتومی

به طور کلی، بستن لوله مردان توسط متخصص اورولوژی و ناباروری مردان در مطب انجام می شود. در بعضی موارد ممکن است متخصص اورولوژی یا ناباروری تصمیم به انجام عمل جراحی در یک  مرکز جراحی بگیرد و علت آن نیز می تواند استرس بیمار یا عمل های دیگری باشد که همزمان صورت می گیرد.

این جراحی را می توان به دو روش انجام داد. در هر دو شیوه، نیازی به بیهوشی بیمار نیست، ولی متخصص ناباروری با استفاده از بی حسی موضعی، کیسه بیضه را بی حس می کند.

در صورتی که قصد انجام عمل وازکتومی را دارید می‌توانید با دکتر مظلوم فرد متخصص ناباروری قبل از انجام این عمل برای فریز اسپرم ویا دریافت راهنمایی‌های لازم درباره عمل وازکتومی ویا حتی انجام عمل وازکتومی در مطب مشورت نمایید.

وازکتومی با تیغ جراحی

وازکتومی با تیغ جراحی روشی مرسوم بین متخصصان اورولوژی است . در این روش دکتر اورولوژي به ایجاد یک یا دو برش کوچک بر روی کیسه بیضه به منظور دسترسی به رگ های وابران خواهد نمود. سپس برش و حذف بخش کوچکی از این رگ ها صورت می گیرد.
متخصص اورولوژی ، قادر به بستن انتهای رگ ها با کاتر بوده و می تواند به بخیه زدن نقاط برش بپردازد. سپس، وی همین عمل را بر روی بیضه دیگر به وسیله ایجاد برش بر روی کیسه بیضه یا همان برش قبلی انجام می دهد.
هنگام بسته شدن رگ های وابران برای هر دو بیضه، پزشک متخصص اقدام به استفاده از تعدادی بخیه یا چسب برای بستن برش های روی کیسه بیضه خواهد نمود.

وازکتومی با بخیه

وازکتومی بدون تیغ جراحی

در روش وازکتومی بدون تیغ جراحی، در یک طرف کیسه بیضه سوراخ کوچکی ایجاد می گردد. متخصص اورولوژی ، با یافتن رگ وابران، آن را از سوراخ خارج می کند. پس از بریده شدن این رگ، به حذف بخش کوچکی از آن پرداخته می شود. سپس سوزاندن یا گره زدن انتهای رگ وابران انجام می شود و بعد از آن نیز برگرداندن رگ به محل خود صورت می گیرد. این فرآیند بر روی بیضه دیگر نیز تکرار خواهد شد.

با توجه به کوچک بودن سوراخ های ایجاد شده، به بخیه زدن نیازی نخواهد بود. خیلی از افراد بعد از انجام عمل وازکتومی می توانند همان روز به منزل خود بروند و بهبودی کامل خود را در کمتر از 1 هفته به دست آورند

وازکتومی بدون بخیه

بررسی میزان تاثیر عمل وازکتومی

یکی از کارآمدترین روش‌های جلوگیری از بارداری، عمل وازکتومی محسوب می شود. بر اساس آمارها، از هر ده هزار زوج در سال اول بعد از انجام این عمل ، فقط 20-15 زوج تجربه بارداری را خواهند داشت.

در حالی که هر ساله از هر ده هزار زوج، 1400 زوج که از کاندوم استفاده می کنند باردار شده و همچنین  از این تعداد، 500 زوج نیز که از قرص های پیشگیری خوراکی بهره می گیرند، تجربه بارداری را خواهند داشت.

لازم به ذکر است که به منظور پیشگیری از بارداری انجام عمل وازکتومی به تنهایی مؤثر نبوده و بایستی اقدام به استفاده از روش های دیگری برای پاکسازی اسپرم های باقی مانده در منی نمود. مدت زمان لازم جهت این پاکسازی تقریباً سه ماه و یا 20-15 انزال خواهد بود. حتی یک مرد از هر پنج مرد، بعد از این عمل نیز دارای اسپرم در منی خود هستند و بایستی زمان بیشتری را برای پاکسازی کامل اسپرم انتظار داشت.

بعد از انجام این عمل، متخصص ناباروری به بررسی وجود اسپرم در منی فرد خواهد پرداخت. بلافاصله پس از صفر شدن میزان اسپرم در منی فرد مورد نظر، وی قادر به در نظر گرفتن عمل وازکتومی به عنوان روشی کارآمد برای پیشگیری از بارداری خواهد بود. ولی فرد بایستی تا پیش از این زمان، اقدام به استفاده از سایر شیوه های جلوگیری از بارداری نماید.

عوارض وازکتومی مردان چیست؟

هر چند عمل بست لوله اسپرم روشی بسیار کارآمد و مطمئن به نظر می رسد، ولی بهتر است مردان از عوارض این جراحی مطلع شوند.

آشنایی با خطرات بستن لوله مردان

بعد از عمل جراحی، خیلی از مردان تجربه کبودی، ناراحتی و اندکی تورم را در محل جراحی خواهند داشت که احتمال رفع کلیه این نشانه ها به مدت دو هفته وجود دارد. در ادامه به معرفی مشکلات پیش آمده بعد از این جراحی که به بررسی متخصص اورولوژی نیازمند است، خواهیم پرداخت

هماتوم: خونریزی زیر پوستی که سبب ایجاد تورمی دردناک خواهد شد.

عفونت: از علائم عفونت می توان به حساسیت بیضه ها به لمس، تب و قرمزی کیسه بیضه اشاره نمود.

خطرات دیگر

با اینکه امکان بروز سایر مشکلات اندک بوده، ولی احتمال وقوع آنها وجود دارد. این مشکلات عبارتند از:

ایجاد درد دائمی در بیضه ها: به این عارضه، درد بعد از وازکتومی اطلاق می شود و احتمال بروز آن در ده درصد از مردان وجود دارد. 

بروز یک توده ای به اسم گرانولوما در کیسه بیضه: این مورد را می توان از نشت اسپرم از رگ های وابران به داخل بافت دانست.

ناموفق بودن عمل وازکتومی: اینکه عمل وازکتومی موفقیت آمیز نباشد، احتمالش ضعیف است. این مسئله می تواند سبب ایجاد یک بارداری ناخواسته گردد. در هر ده هزار عمل وازکتومی انجام شده، امکان شکست یازده مورد در یک دوره زمانی دو ساله وجود دارد. رخ دادن نیمی از این شکست ها در 3 ماهه نخست بعد از عمل صورت می گیرد.

تعدادی از فاکتورها در ناموفق بودن عمل وازکتومی دخیل هستند. مثلاً، احتمال شکست بعضی از تکنیک های جراحی در مقایسه با سایر روش ها بیشتر خواهد بود. هر چند امکان رشد دو انتهای بریده شده و رسیدن به یکدیگر خیلی اندک است ولی در صورت وقوع این اتفاق، احتمال ورود اسپرم ها به منی و در نتیجه بارداری وجود دارد.

پشیمان شدن فرد: عمل وازکتومی یک گزینه خوب برای زوج هایی محسوب می شود که تمایلی به داشتن فرزند یا فرزند بیشتر ندارند
مردانی که این جراحی را پیش از سن سی سالگی انجام می دهند، از جمله افرادی هستند که ممکن است در آینده تمایل به برگرداندن عمل وازکتومی را داشته باشند.

تأثیر بستن لوله اسپرم بر زندگی جنسی فرد

بستن لوله مردان تأثیری بر زندگی جنسی فرد نخواهد گذاشت. با توجه به عدم کاهش تولید هورمون مردانه تستوسترون در این عمل، بنابراین، میل جنسی فرد نیز کم نمی شود.

علاوه بر آن، این جراحی بر توانایی انزال منی یا نعوظ تأثیر نمی گذارد. همچنین، با توجه به وجود اسپرم ها به عنوان بخش کوچکی از منی، در زمان انزال فرد تغییری در میزان منی خود احساس نخواهد کرد. 

بررسی ارتباط بین عمل وازکتومی و سرطان

بر اساس تحقیقات انجام شده، عمل وازکتومی ارتباطی با بروز سرطان در مردان ندارد. تحقیق انجام شده در دهه 90 میلادی نشان می دهد، احتمال ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که این جراحی را انجام داده اند، در مقایسه با افراد دیگر، بیشتر است. در حالی که مطالعات اخیر حاکی از این است که بین سرطان پروستات و جراحی وازکتومی هیچ ارتباطی وجود ندارد.

در حقیقت، احتمال مبتلا شدن به سرطان پروستات در مردانی که این جراحی را انجام داده اند در مقایسه با سایر افراد کمتر خواهد بود. علاوه بر آن، این عمل نمی تواند سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان بیضه گردد.

چه ارتباطی بین بیماری های جنسی و وازکتومی وجود دارد؟

این جراحی نمی تواند به محافظت از فرد در مقابل ابتلا یا انتقال هیچ کدام از بیماری های جنسی از قبیل ایدز بپردازد. در نتیجه، فرد همچنان بایستی از کاندوم و سایر شیوه های جلوگیری از بارداری برای حفاظت از خود در برابر بیماری های قابل انتقال جنسی بهره گیرد.

آیا امکان برگشت عمل وازکتومی وجود دارد؟

می توان گفت که تقریباً امکان برگشت کلیه عمل های وازکتومی وجود دارد. در عمل بازگردانی، اقدام به اتصال دو انتهای بریده شده رگ های وابران به یکدیگر و یا به بخشی از بیضه که نگهداری اسپرم های بالغ در آنجا صورت می گیرد، می کنند.

به طور معمول، در یک مرکز جراحی سرپایی یا بخش عمل سرپایی بیمارستان، عمل باز کردن لوله انتقال دهنده اسپرم مردان قابل انجام است. جراح قادر به استفاده از بیهوشی عمومی در این عمل خواهد بود.

در این جراحی، متخصص با ایجاد برش کوچک در کنار کیسه بیضه و سپس اقدام به یافتن دو انتهای بسته شده رگ های وابران خواهد نمود. پس از آن، نمونه گیری از مایع در نزدیکترین انتها به بیضه صورت می گیرد تا بررسی وجود اسپرم در آن انجام شود. در صورت مشاهده اسپرم در مایع، امکان اتصال مجدد دو انتهای بسته شده رگ های وابران به هم وجود دارد.

خیلی از پزشکان این عمل بازگردانی را توسط روش ریز جراحی یا میکروسرجیکال انجام می دهند. در این تکنیک، اقدام به بزرگنمایی دو انتهای رگ های وابران به کمک یک میکروسکوپ قدرتمند می شود. چرا که این کار سبب می گردد که جراح با استفاده از بخیه های کوچکتر، جای زخم کمتری را بر جای گذارد.

احتمال بازگردانی اسپرم ها به منی در روش جراحی میکروسکوپیک به میزان 99-75 درصد خواهد بود. در صورت عدم وجود اسپرم در منی، احتمالاً در رگ های وابران یا اپیدیدیم انسدادی وجود خواهد داشت.

جراح می تواند با اتصال بخش فوقانی رگ های وابران به اپیدیدیم، این انسداد یا گرفتگی را برطرف نماید. این روند کمی دشوار است ولی احتمال موفقیت آمیز بودن آن تقریباً برابر با بازگردانی استاندارد خواهد بود. به طور معمول، مدت زمان بهبود این جراحی 3-1 هفته می باشد. 

عمل بازگردانی نیز همچون عمل بستن لوله مردان می تواند با عوارضی همراه باشد. خیلی از مردانی که جراحی وازکتومی را انجام داده اند، دچار ناراحتی های مشابه یا کمتری در مقایسه با دوران بهبودی بعد از آن خواهند شد.

وازووازستومی

به عمل برگرداندن وازکتومی ٬ وازووازستومی می‌گویند
عمل وازووازستومی با بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی قابل انجام است و برای هر بیضه چیزی در حدود یک ساعت زمان نیاز است تا بازگشت وازکتومی انجام شود.
برای میزان موفقیت بیشتر در عمل وازووازستومی ، بهتر است به روش جراحی میکروسکوپیک انجام شود. شانس موفقیت در عمل بازگشت وازکتومی به عوامل سن و زمان گذشته از وازکتومی، بستگی دارد. در حین جراحی برگشت وازکتومی، هرچقدر ترشحات بیضه روان تر و شفاف تر باشند، احتمال موفقیت در عمل بیشتر است. در جدول قرار گرفته در این تصویر روبهرو درصد احتمال مشاهده اسپرم و احتمال باروری با توجه به به زمان گذشته از عمل وازکتومی با انجام وازووازستومی ، مشخص شده است.

مدت زمان برگشت اسپرم بعد از اتصال مجدد لوله ها

ظاهر شدن اسپرم ها در منی، تقریباً سه ماه بعد از عمل صورت می گیرد. با وجود این، در صورت مجبور شدن جراح جهت دور زدن انسداد در هنگام عمل، ممکن است پانزده ماهی پدیدار شدن اسپرم ها به طول انجامد.

می توانیم بگوییم که امکان باروری به صورت متوسط، 1 سال پس از عمل برگشت وازکتومی وجود دارد. با وجود این، حتی یک عمل موفقیت آمیز بازگردانی نیز نمی تواند ضمانتی برای بارداری باشد.

اگر با گذشت زمان کوتاهی بعد از جراحی ، بازگردانی صورت گیرد، می توان احتمال بارداری را حداکثر میزان در نظر گرفت. بنابراین، احتمال کاهش بازگشت بارداری با بالا رفتن زمان بین عمل وازکتومی و بازگردانی وجود دارد.

چه افرادی واجد شرایط انجام عمل وازکتومی هستند؟

در کل این عمل بر حسب انتخاب فرد صورت می گیرد. ولی به پیشنهاد پزشکان، به طور معمول، این عمل مناسب مردانی که تنها یک فرزند دارند یا اصلاً فرزندی ندارند و همچنین مردان کمتر از 50 سال نخواهد بود. همچنین پیشنهاد می گردد که مردان متقاضی جراحی وازکتومی، حتماً با مشاور خانواده و همسر خود قبل از انجام این عمل مشورت نمایند.

پیشنهاد می‌کنیم قبل از انجام این عمل این مطلب را مطالعه نمایید : فریز اسپرم ( ذخیره اسپرم )

عمل وازکتومی